Glossaire des patois de la Suisse romande

Il Glossaire des patois de la Suisse romande (Glossari dals patuas da la Svizra romanda, GPSR) è in'instituziun ch'è vegnida fundada l'onn 1899 cun la finamira da studegiar ils patuas (tschantschas regiunalas) da la Svizra romanda. L'activitad principala dal GPSR è da publitgar il Glossair, in dicziunari dals patuas che cuntegna era romandissems (pleds locals da la Svizra romanda), utilisaziuns antiquadas, nums da lieus e nums da famiglias romands. Il GPSR dispona dad ina documentaziun ritga sco era dad ina biblioteca spezialisada.

Louis Gauchat

Istorgia modifitgar

 
Exempel da la «cedla da Muret», Aux Fourches a Bardonnex.
Penultima lingia: pronunzia tenor Louis Châtillon, 1915.

Ils fundaturs dal Glossaire eran l'iniziant dal project Luis Gauchat (1866–1942), Jules Jeanjaquet ed Ernest Tappolet.

Tranter il 1899 ed il 1903 èn vegnidas fatgas registraziuns foneticas sin la basa da 350 pleds tschernids spezialmain en bunamain 400 localitads. Registraziuns analogas èn vegnidas realisadas tranter il 1904 ed il 1907 en 62 lieus sin la basa da 480 pleds.[1] Tranter il 1900 ed il 1910 aveva lieu in'enquista lexicografica cun var tschient patoisants romands ch'è vegnida exequida per posta. Il resultat da questas enquistas èn millis da cedlas cun notizias en manuscrit che furman la basa dal Glossaire.

Il 1924 cumpara il prim fascichel dal Glossair. L'institut sa chatta a Berna dapi il 1942, a Losanna dapi il 1955 ed a Neuchâtel dapi il 1972.

Toponomastica modifitgar

L'onn 1903 ha il GPSR incaricà il linguist da trent'onns Ernest Muret cun il studi da l'origin e dal svilup dals toponims da la Svizra romanda. 946 vischnancas èn vegnidas studegiadas ed ina cedla per mintga lieu che porta in num («lieu-dit») enumerescha las diversas denominaziuns uffizialas che sa chattan sin plans e chartas. Muret ha era inditgà la pronunzia sch'el ha gì la pussaivladad da racoglier els en conversaziuns cun persunas da lingua materna pli veglias. I dat per exempel 232 inscripziuns per la vischnanca da Bardonnex, nua che dus patoisants han cooperà il 1915 ed il 1926.[2]

Cooperaziuns instituziunalas modifitgar

Dapi il 1997 appartegna il GPSR a la Conférence intercantonale de la Suisse romande et du Tessin. L'onn 2008 è el daventà in «laboratori» dal Centre de dialectologie et d'étude du français régional da l'Universitad da Neuchâtel. Ses terz organ da tutela è l'Academia svizra da las scienzas umanas e socialas.

Il GPSR è in dals quatter «vocabularis naziunals» da la Svizra, ensemen cun il Schweizerisches Idiotikon, il Dicziunari Rumantsch Grischun ed il Vocabolario dei dialetti della Svizzera italiana.

Publicaziuns modifitgar

Il Glossaire modifitgar

Il Glossaire cumpara en furma da fascichels. Fin oz èn cumparì 6 toms (volums) che cuvran ils bustabs A – E. L'onn 2009 hai dà 25'000 artitgels publitgads. Ils toms VII ed VIII che cuvran ils bustabs F e G èn en via da cumpariziun.

Autras modifitgar

  • Il Rapport du GPSR, che cumparava mintga dus onns (mintg'onn fin il 1997), successur da la Bibliographie linguistique ... de 1912–1920.
  • Actes du Colloque de dialectologie francoprovençale organisé par le GPSR, Neuchâtel, 23–27 septembre 1969, Neuchâtel, Université, 1971.
  • Tableaux phonétiques des patois suisses romands, Neuchâtel, Paul Attinger, 1925.
  • Bibliographie linguistique de la Suisse romande, toms I e II, Neuchâtel, Paul Attinger, 1912 et 1920.
  • Bulletin du Glossaire des patois de la Suisse romande, Berna, Bureau du GPSR, e Turitg, Zurcher & Furrer, 1902–1915. (digitalisat)

Referenzas modifitgar

  1. Ils resultats èn vegnidas publitgadas l'onn 1925 sut il titel Tableaux phonétiques des patois suisses romands.
  2. Étude des toponymes de Bardonnex ed Étude des sources utilisée da E. Muret pour Bardonnex da Michel Mégard, 2004.

Vesair era modifitgar

Colliaziuns modifitgar