Model:Artitgel da l'emna/34
Sco expansiun europeica vegn designada en l’istoriografia l’extensiun politica successiva da la dominanza da stadis europeics sur vastas parts da l’Africa, America, Asia, Australia ed Oceania durant il temp modern tempriv. L’epoca da l’expansiun europeica ha cumenzà en il 15avel tschientaner cun ils viadis da scuverta dals Portugais en l’Africa e dals Spagnols en l’America. Sia culminaziun e finiziun ha gì lieu en furma dal colonialissem ed imperialissem da las pussanzas europeicas en il 19avel ed a l’entschatta dal 20avel tschientaner. Per ils viadis da scuverta durant il temp modern tempriv ch’han manà da l’Europa en las regiuns d’ultramar (Africa, America, India) vegn per part er duvrada l’expressiun ‹epoca da las scuvertas›. Quella resplenda però ina tenuta exprimidamain eurocentrica (ord vista dals pievels indigens eran ils pajais daditg scuverts) e sutvalitescha la muntada da las ulteriuras exploraziuns e scuvertas (p.ex. ils viadis enturn il mund da James Cook); perquai è l’expressiun oz per ordinari be pli en diever en scrittiras popularas.
En rom da l’expansiun han gì lieu en tut il mund moviments demografics massivs, als quals han contribuì tant l’emigraziun da colonists europeics sco er il commerzi da sclavs. Ulteriuras impurtantas consequenzas han furmà la derasaziun da la cultura europeica, dal cristianissem, da linguas indogermanas e da malsognas europeicas. Er plantas ed animals èn vegnids stgamiads tranter il Nov Mund ed il Vegl Mund (uschenumnà columbian exchange). Ultra da quai ha il commerzi maritim da las pussanzas europeicas stgaffì la basa per il svilup da las relaziuns da commerzi mundialas (cf. globalisaziun).