Questa pagina è scritta en sursilvan.

Rut Plouda-Stecher ei naschida ils 18 d’uost 1948 a Tarasp sco feglia d’in scolast. Ella ei la tiarza da quatter mattas. Suenter la scola frequenta Rut Plouda il seminari scolastic a Cuera. Lu ei ella scolasta a Savognin e suenter a Ftan. Leu emprenda ella d’enconuscher siu um futur e marida. Rut Plouda cala da dar scola e fa il pur ensemen cun siu um. Els han treis affons, duas mattas ed in mat ch’era impedius (trisomia 21).

Denton fan els buca pli il pur. Rut Plouda instruescha uras da romontsch.

Rut Plouda ha scret sia emprema poesia ella scola secundara. L’entschatta ha ella publicau ils texts sut in pseudonim perquei ch’ella leva restar nunenconuschenta ed ella veva buca la fidonza ch’ils texts seigien propi buns. Mo per ella era ei gia adina in siemi da vegnir scriptura. Rut Plouda scriva da tematicas che occupeschan ed interesseschan ella. Ella scriva adina aschia, che quel che legia anfla sia atgna fuorma el text ed aschia ch’el sto studegiar sez.

Publicaziuns modifitgar

  • La bos-cha tuorna a flurir. Prosa. Cudeschs per uffants e giuventetgna. Cuera: OSL, 1984
  • Föglias aint il vent. Gedichte. Flem: Eigenverlag, 1986 (exaust)
  • Sco scha nüglia nu füss. Raquints. Cuera: Octopus, 2001 (exaust)(translaziun tudestgia 2001)
  • Sco scha nüglia nu füss/Wie wenn nichts wäre. Cudisch auditiv. Cuera: Chasa Editura Rumantscha, 2011

Resumaziun ed interpretaziun: La chapütscha modifitgar

In bi gi da sulegl va ina matta giuvna ch'ei en speronza a spass. Ella chinetta sper via anfla ella ina capetscha verda che sudeva ad in impediu, co ella seragorda. La matta pren la capetscha si da via e tuorna a casa. Ver dus meins pli tard, cura ch'ella ha gia perturiu siu affon, vesa ella la capetscha avon ella sin meisa. Mo tuttenina entscheiva la capetscha a semover. La capetscha vul fugir digl affon che regorda ella fetg vid igl impediu. La dunna giuvna observa la capetscha ed pren ella si da plaun ed smeina ella immediat el sac da rumien. Silsuenter possa la dunna sin meisa ed entscheiva a bargir.

La capetscha ei en quella historia in segn, ni era simbol per la dunna. La dunna anflar la capetscha d'in impediu ed dus meins pli tard parturescha ella igl affon. Tier la confrontaziun denter la capetscha ed igl affon scappa la capetscha. La capetscha ei in segn che vegn daus alla dunna gia avon la naschientscha digl affon, che igl affon ei impedius.

Denton dat Rut Plouda a mintgin sez la pusseivladad da far patratgs ed interpretar, damai che la historia cala nunspitgadamein.

Premis modifitgar

  • Premi da promoziun dil Cantun Grischun 1991
  • Incumbenza da lavur Pro Helvetia 1986 e 2000
  • Premi grischun da litteratura Fundaziun Milly Enderlin 2001
  • Premi UBS 1994 e 2001
  • Premi Schiller 2001

Funtaunas modifitgar

  • Deplazas, G., Funtaunas, Insorgia da la litteratura rumantscha per scola e pievel, tom 4, Lia rumantscha, Cuira, 1993.