Utilisader:D.Camenisch/Cudeschs/La Tur d'Eiffel a Paris/Introducziun
La Tur d'Eiffel d'ina autezza da 324 meters è vegnida construida ils onns 1887–1889 ed è stada fin l'inauguraziun dal Chrysler Building a New York (1930) il pli aut edifizi dal mund. La tur sa chatta en il nordvest dal Champ de Mars en vischinanza da la riva da la Seine ed ha servì oriundamain sco portal d'entrada monumental e tur panoramica per l'Exposiziun mundiala. Sco pli aut edifizi da Paris furma la tur fin oz in impurtant element dal maletg da la citad. Cun radund set milliuns visitaders ad onn sa tracti ultra da quai d'in dals monuments ils pli frequentads en tut il mund. La tur è ina da las pli enconuschentas iconas da l'architectura e da l'inschigneria e vegn adina puspè duvrada sco emblem per Paris u simbol naziunal per la Frantscha.
La citad da Paris è segnada da pliras axas che s'extendan dal center vers il nordvest. La pli impurtanta è l'uschenumnada Axe historique. Quella tanscha dal Louvre (oriundamain dal Palaz da las Tuileries) sur il Curtin da las Tuileries e la Place da la Concorde fin ils Champs Élysées cun l'Arc de Triomphe e vinavant da l'autra vart da la Seine fin il quartier modern La Défense cun la Grande Arche. Ina lingia guliva d'ina lunghezza da 8 u schizunt 10 km, sch'ins parta da La Bastille. Dal sid da la Seine vers ils Champs Élysées resp. vers nordvest s'extendan duas ulteriuras axas, bain pli curtas, ma da muntada istorica ed architectonica betg main impressiunanta: quella dal Hôtel des Invalides cun la cripta da Napoleun I ed ils Champs de Mars che cuntinueschan da l'autra vart dal flum en ils Jardins du Trocadéro. Precis tranter Champs de Mars e Trocadéro sa chatta la Tur d'Eiffel che n'impressiunescha pia betg mo pervi da sia construcziun sco tala, mabain er sco part d'in ensemble da vias ed edifizis che dattan a Paris ina tempra magnifica, per betg dir absolutistica.
Quest cudesch cumpiglia ils dus artitgels ‹Tur d'Eiffel› e ‹Gustave Eiffel› cuntegnids en la Vichipedia rumantscha. Entant ch'il segund purtretescha a moda cumpacta il constructur da la tur, dat l'artitgel principal in'invista profunda en l'istorgia e tecnica dal monument, porscha ina descripziun detagliada da quel e dilucidescha sia recepziun e muntada turistica e culturala.
La versiun preschenta dal cudesch è vegnida preparada per la stampa il settember 2024. Ulteriurs cudeschs da Vichipedia pronts per telechargiar sco e-book u per empustar sco cudesch stampà èn da chattar sut: https://rm.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Cudeschs.