Nina Camenisch (* 23 d'avrigl 1826 a Sarn sco Anna Katharina Camenisch; † 13 october 1912 a Sarn) è stada ina poetessa e rimnadra da ditgas e legendas grischunas.

Sia poesia en lingua tudestga, l'emprim publitgà anonimamain, era fitg populara da ses temp ma è ozendi strusch pli enconuschenta. Sco rimnadra da ditgas e legendas è ella dentant enconuschenta fin al di dad oz; las ditgas ch'ella ha rimnà èn entradas en pliras collecziuns svizras ed estras. L'impurtanza particulara da sia lavur giascha en il fatg ch'ella ha nudà las ditgas en lur furma oriunda – sco ch'ellas è vegnids raquintads ad ellas – senza las modifitgar ed embellir. Nina Camenisch era plinavant ina da las emprimas dunnas, probabel l'emprima en il Grischun, ch'è sa fatschentada en questa maniera cun il patrimoni folcloristic da sia patria.

Vita ed ovra modifitgar

Anna Katharina Camenisch era l'emprim dad otg uffants dal pur, mastral e derschader Johann Anton Camenisch e da sia dunna Ursula, naschida Buchli. Damai che sia mamma era savens malsauna, ha Nina passentà bler temp tar tat e tatta da la vart da la mamma a Versomi. Il tat, in anteriur uffizier da l'armada sarda, ha sveglià tar la giuvna l'interess per l'istorgia, ils pajais lontans e surtut per la litteratura greca. Suenter ch'ella ha frequentà per in onn il pensiunat da mattas a la Neuveville en il chantun Berna, è Camenisch turnada sin il bain dals geniturs. En quel temp ha ella cumenzà a scriver poesias e raquints. Ultra da quai ha ella correspundì cun litterats.

Il 1856 ha Otto Carisch tschernì intginas da sias poesias per publitgar en il tom Gedichte eines Bündner'schen Landmädchens, dentant senza numnar l'autura. Ulteriuras publicaziuns, tranter auter en gasettas, èn suandadas. 1870 ha ella publitgà ensemen cun ses frar tschorv Georg il tom Gedichte eines Blinden.

Placidus Plattner ha sveglià l'interess per las legendas popularas en Nina Camenisch ed ella è partida per intervistar la glieud en la regiun ed ha rimnà ditgas, chanzuns, proverbis e versets d'uffants. Plattner ha reelavurà il material confurm al spiert dal temp e ha publitgà quest material il 1899 sut il titel Geschichten und Sagen aus Alt Fry Rhätien. Ursula Brunold-Bigler ha publitgà il 1987 per l'emprima giada ils texts originals da Nina Camenisch.

Nina Camenisch era ina onda dal reverenda Emil Camenisch (1874-1958) che ha edì la istorgia da la reformaziun en il Grischun 1920.

Publicaziuns modifitgar

Poesias e raquints
  Quest artitgel u questa secziun ha basegn d'ina repassada. Sche ti t'interesseschas per la tematica, pos ti al repassar e meglierar.

Motiv: Questa glista sa basa sin divers catalogs da bibliotecas (OPACs) ed autras resursas online e duess vegnir controllada.
  • Gedichte eines Bündner'schen Landmädchens. Gselius, Chur 1860
  • Gedichte der Nina Camenisch. Zweite, vermehrte Auflage der Gedichte eines bündnerischen Landmädchens. Gesammenlt und herausgegeben von Otto Carisch. Grubenmann'sche Buchhandlung, Leipzig und Chur 1860
  • Die Garnstrangen. Eine Erzählung.
  • Gedichte eines Blinden. Vogel, Glarus 1870 (ensemen cun Georg Camenisch)
  • Gedichte von Nina und Georg Camanisch. [s.n.], Davos 1898 (ensemen cun Georg Camenisch)
Ditgas, legendas, etc.
  • Geschichten und Sagen aus Alt Fry Rhätien. Verlag Hugo Richter, Davos 1899
  • Die Sagensammlung der Dichterin Nina Camenisch (1826-1912) von Sarn. Herausgegeben und kommentiert von Ursula Brunold-Bigler. Desertina-Verlag, Disentis 1987

Litteratura modifitgar

  • Robert Weber e J. J. Honegger: Die poetische Nationalliteratur der deutschen Schweiz. Band III (1866–1875), Glarus 1867, o.t. p. 216/217
  • Ursula Brunold-Bigler (Hrsg.): Die Sagensammlung der Dichterin Nina Camenisch (1826-1912) von Sarn. Herausgegeben und kommentiert von Ursula Brunold-Bigler. Desertina-Verlag, Disentis 1987

Colliaziuns modifitgar