Randulins
Ils Randulins (per tudestg: die Schwalben) vegnan numnai emigrants dall'Engiadina che schevan encrescher per la patria e turnavan per quei motiv adina puspei a casa. Il 16avel tschentaner ha ei dau ell'Engiadina in pigiurament dil clima, aschia che la natira saveva buca pli nutrir sufficientamein tut ils habitonts. Per quei motiv ein biars habitonts emigrai pil pli egl exteriur. Ils biars han empruau lur cletg a Venezia, nua ch'els han giu success sco pastiziers e mistergners. Auters emigrants ei secasai ell'America e dapertut entuorn ell'Europa ed han fadigiau detg bein. Denton quasi tuts schevan encrescher per la patria, aschia ch'els ein adina puspei returnai a casa. Per mussar lur rehezia han els construiu bialas e grondas casas en lur vitgs d'origin. Els eran ed ein aunc adina sco radulinas igl unviern egl jester e la stad ell'Engiadina. La bainstonza en l'Engiadina d'avon 1900 deriva essenzialmein dils daners gudignai ell'emirgraziun.
Ils Randulins (e l'emigraziun ensumma) han generau suenter 1850 bia litteratura ladina: Conradin de Flugi, Gian Fadri Caderas, Simeon Caratsch, Peider Lansel ed Andrea Bezzola.