Elefant african

Elefant african
Elefant african (Loxodonta africana)
Classificaziun
Urden	Proboscidea
Famiglia	Elefants (Elephantidae)
Gener	Elefants africans (Loxodonta)
Spezia	Elefant african
Num scientific
Loxodonta africana (Blumenbach, 1797)

L’elefant african (Loxodonta africana) è ina spezia or da la famiglia dals elefants. I sa tracta dal pli grond mammal da la terra che viva da preschent. Entaifer la chatscha ed il safari fa l’elefant african part dals uschenumnads ‹Big five›.

Cumparsa

In mastgel cuntanscha en media ina grondezza da 3,20 meters ed in pais da 5 tonnas. En cas excepziunals pon els er daventar fin 4 meters gronds e cuntanscher in pais da fin 7,5 tonnas. Las femellas èn pli pitschnas e pli levas; en media cuntanschan ellas ina grondezza da 2,5 meters ed in pais da 2,8 tonnas. Il chau ed il corp mesiran ensemen 6 fin 7,5 meters, la cua in pau dapli che 1 meter.

Tar l’elefant asiatic possedan be ils mastgels dents lungs; tar l’elefant african percunter han per ordinari tant ils mastgels sco er las femellas dents lungs. Quels pon cuntanscher tar il mastgel lunghezzas da fin a 3 meters ed in pais da fin a 100 kg. Il pli grond dent lung ch’è insumma vegnì chattà insacura mesirava 3,5 meters. Tar ils mastgels creschan ils dents lungs l’entira vita, e quai tant en la lunghezza sco er en la ladezza. Tar la femella creschan ils dents lungs suenter il 15avel onn da vita be pli per lung, e quai bundant pli plaun che tar ils mastgels; els èn perquai pli satigls che quels dals mastgels. Ils dents lungs vegnan duvrads per chavar, furitgar e sco arma da defensiun. Tras quai isan els e pon er rumper giu parzialmain u dal tuttafatg.

Tar la tromba sa tracti d’in nas prolungà munì cun foras-nas. Tar l’elefant furma la tromba in organ ordvart sensibel ch’è sa sviluppà en il decurs da la filogenesa or dal lef sura ed il nas. Radund 40 000 musculs ordinads en faschs fan quella fitg movibla e ferma. La tromba sezza na cuntegna nagin oss dal nas u autra ossa. Ella serva a palpar e tschiffar, a respirar ed odurar ed er sco pumpa d’aspiraziun e da pressiun per baiver. Cun mintga tratga s’emplenescha la tromba cun 8 fin 10 liters; en 5 minutas po in elefant baiver 200 liters aua. Sumegliant al culiez da la giraffa gida la tromba da l’elefant er a cuntanscher roma e plantas en grondas autezzas. E la finala serva la tromba a tgirar ils contacts socials entaifer il triep resp. sco arma da smanatscha e da defensiun cunter privels d’ordaifer.

Ina differenza exteriura tar l’elefant asiatic furman las ureglias ch’èn tar l’elefant african bundant pli grondas. Quellas pon cuntanscher ina lunghezza da 2 meters. A la fin da la tromba dispona l’elefant african da dus ‹dets›, l’elefant asiatic percunter be dad in. Vi dals pes davant ha l’elefant african per ordinari quatter e vi dals pes davos trais dets-pe. L’elefant asiatic percunter ha tschintg dets-pe davant e quatter dets-pe davos. Il dumber dals dets-pe po però variar e n’è perquai nagin indizi segir. L’elefant african ha in frunt plat, entant che quel da l’elefant asiatic è aut; ultra da quai ha l’elefant african in dies gob, l’elefant asiatic percunter betg. En pli datti er differenzas areguard la construcziun e la structura dals molars.

Elefants na san betg suar. Be sur las ureglias, tras las qualas culan fin a 14 liters sang per minuta, po vegnir dada giu chalur ch’è danvanz. Quai explitgescha daco che las ureglias èn uschè grondas. Supplementarmain sa sfradentan elefants gugent en l’aua.

Derasaziun

Territori da derasaziun (situaziun dal 2007)

Pli baud eran ils elefants africans derasads da la costa da la Mar Mediterrana fin al Cap da la Buna Speranza. Al nord da la Sahara è la spezia però gia morta or en il 6avel tschientaner a.C.

Pervi da frauduladers d’ivur e la destrucziun dal spazi da viver è l’elefant african svanì en il fratemp or da vastas parts da ses anteriur territori da derasaziun, surtut en il sid ed en il vest da l’Africa. Per lunschor la pli gronda populaziun en l’Africa dal Vest sa chatta en il cumplex da parcs naziunals W–Arly–Pendjari, nua che vivan anc adina bundant traimilli animals. La populaziun situada il pli al sid viva en il parc naziunal d’elefants Addo en l’Africa dal Sid. Ils pli gronds effectivs insumma han pudì sa mantegnair en l’ost e sid dal continent, ma er là sa restrenscha lur derasaziun per gronda part sin parcs naziunals e territoris da protecziun.

La sutspezia settentriunala L.a. pharaohensis ha probablamain pudì sa mantegnair fin en il 19avel tschientaner a la costa sudanaisa ed en l’Eritrea. Elefants relativamain pitschens ch’èn tut tenor parentads cun quella, paran d’avair survivì pli ditg en la Mauretania ed existan là eventualmain anc adina. In’ulteriura sutspezia settentriunala è L.a. orleansi; en temps istorics era quella derasada en il nord da la Somalia ed en l’Etiopia, ma il pli tard l’onn 1987 era quella sa reducida a 60 fin 300 animals (en la regiun Harar en l’Etiopia).

En l’entira Africa èn tut tenor stimaziun anc derasads radund 400 000 fin 650 000 animals.

Spazi da viver

Elefants pon viver en differents habitats, premess ch’igl è avant maun sumbriva, aua e quantitads da pavel suffizientas.

En deserts na vivan elefants per ordinari betg. Excepziuns furman la Sahara a Mali ed ils territoris da cunfin a Namibia (vers il desert Namib), nua ch’igl exista ina populaziun d’‹elefants dal desert› cun spezialas adattaziuns a quest spazi da viver sitg (t.a. in schlargiament da la sola-pe). Lur dumber en Namibia vegn, tut tenor funtauna, inditgà cun 60 fin 500 animals. En la muntogna cumparan elefants per part fin en autezzas da 5000 meters; lur spazi da viver preferì furma però la planira.

Elefants èn dependents en lur spazi da viver d’ina funtauna, tar la quala els pon ir ina giada per di. Sche l’autezza da l’aua lubescha quai, fan els gugent bogn e sfunsan magari uschè lunsch che be pli la tromba varga or da l’aua.

Moda da viver

Elefants sper ina funtauna (Namibia)

Ils elefants èn activs da di e da notg. Els ruaussan per il solit durant la chalira da mezdi e/u suenter mesanotg. Quai fan els cun giaschair per terra u (pli savens) cun durmir pusads cunter ina planta. En media percurra in triep elefants mintga di in tschancun da radund 12 kilometers. Els sa movan cun ina sveltezza da ca. 10 km/h; sche necessari pon els però er currer cun 40 km/h. Na vegnan elefants betg smanatschads, èn els animals paschaivels. Elefantas cun animals fitg giuvens daventan però spert agressivas sch’ins s’avischina. Omaduas schlattas smanatschan cun auzar la tromba, manar las ureglias, leventar pulvra e scurlattar vi e nà il chau. Avant l’attatga vegn avertì cun trumbettar dad aut.

Il triep vegn per il solit manà d’ina elefanta madira, savens pli veglia. En media cumpiglia in tal triep diesch elefantas cun lur pitschens. Fruntan trieps in sin l’auter, poi esser ch’els s’uneschan per in tschert temp a furmaziuns luccas che pon cumpigliar plirs tschient animals. L’elefanta manadra tegna ensemen il triep e mantegna questa posiziun fin sia mort. Alura surpiglia per il solit sia figlia pli veglia questa posiziun. Ils mastgels fan be part dal triep sco animals giuvens; cur ch’els cuntanschan cun ca. 8 onns la pubertad, vegnan els stgatschads da las elefantas pli veglias. Savens s’uneschan ils mastgels ad agens trieps; be durant il temp da chalira èn els en gir a moda solitaria.

L’aspectativa da vita munta a ca. 70 onns. Abstrahà da l’uman n’enconuschan elefants africans betg blers inimis natirals. I para però ch’ils liuns en singulas parts da l’Africa sajan sa spezialisads pli e pli sin far chatscha sin elefants. En tscherts parcs naziunals en la regiun da cunfin tranter Botsuana e Simbabwe cumpiglian elefants en il fratemp radund 20 % da la vivonda dals liuns; chatschads vegnan en quests cas surtut animals giuvens e mez creschids fin en la vegliadetgna da ca. 11 onns.

Multiplicaziun

Secreziun durant la musth

La musth, ina perioda da producziun da testosteron e d’activitad sexuala augmentada tar ils mastgels, sa mussa ca. a partir dal 25avel onn da vita. Ch’in mastgel sa chatta en questa fasa ves’ins vi da la secreziun or da glondas situadas davos l’egl, vi dal pischar d’in cuntin e vi da l’agressivitad augmentada. Ils emprims onns dura la musth be paucs dis, ma pli vegl ch’in mastgel vegn e pli ditg che quest stadi dura. A la fin po el durar trais mais u anc dapli. La fertilitad sa mantegna ca. fin il 55avel onn da vita. Elefants che sa chattan en la musth sa cumportan a moda dominanta envers auters mastgels che na sa chattan betg en questa fasa. En il cumbat gudognan els per il pli schizunt cunter concurrents che paran pli gronds e pli ferms.

Mastgels creschids s’uneschan cun il triep be per sa copular. Las elefantas sezzas sa chattan mintgamai be durant in pèr dis l’onn en chalur. Quai po esser il cas da tut temp, uschia che er las naschientschas sa repartan sur l’entir onn. Il temp da purtanza munta a ca. 22 mais. Per il solit nascha be in sulet giuven; schumellins datti en 1 fin 2 % dals cas. Cuntrari a la gronda part dals ulteriurs mammals sa chattan ils tettels tar las femellas tranter las extremitads davant (tuttina sco tar ils primats u las vatgas da mar). E la vulva na sa chatta betg sut la cua, mabain tranter las chommas davos; tras questa posiziun anatomica croda il pitschen che nascha be 70 centimeters enstagl da 1,70 meters.

In elefant giuven paisa radund 100 kg e po gia levar en pe ina mes’ura suenter la naschientscha. La mamma al lascha tettar ca. durant in onn. La madirezza sexuala vegn tut tenor gia cuntanschida suenter diesch onns, savens però er pir intgins onns pli tard. Avant ch’ils mastgels han cuntanschì ina vegliadetgna da 20 onns n’èn els betg ferms avunda per pudair far valair lur pretensiun sin la paregliaziun. Cumbats èn il pli savens svelt decidids; en intgins cas pon mastgels però er blessar in l’auter mortalmain cun lur dents lungs.

Nutriment

L’elefant african sa nutrescha da fains, ragischs, fegls, roma, scorsas, lain e divers fritgs. En curtins zoologics survegnan elefants surtut fain. Elefants passentan radund 16 fin 20 uras cun magliar. Per di maglia in animal var 200 fin 300 kg.

Dents isads pon sa renovar fin sis giadas; da mintga vart da la missella è mintgamai en diever be in dals molar lunghents. Ins discurra en quest connex da l’uschenumnada midada da dents orizontala. Suenter ch’ils ultims dents èn isads è l’elefant dependent da nutriment pli lom. Elefants fitg vegls sa trategnan perquai savens en palids nua ch’els sa nutreschan da pastg; perquai fruntan ins en tals lieus sin bleras restanzas d’elefants. Quest fatg ha manà a la legenda dals uschenumnads ‹santeris d’elefants›.

Da muntada absolutamain centrala per ils elefants è l’aua. Per di ston els pudair consumar ina raziun da 100 fin 150 liters. Durant setgiras èsi per els ina dumonda existenziala d’enconuscher resp. da pudair sa render tar funtaunas che porschan ina quantitad d’aua che basta per l’entir triep.

Muntada ecologica

Elefant che sa serva da la tromba per cuntanscher la tschima (Kenia)

Elefants influenzeschan fitg ferm lur ambient. Quai sa mussa surtut là nua che elefants priveschan gronds areals da l’effectiv da plantas. Savens vai decennis fin ch’in anteriur territori da guaud ha percurrì ils stadis da mezdesert, savanna da pastg e savanna da plantas e sa transfurma puspè en in guaud serrà. Quests process n’èn betg automaticamain in indizi per surpasculaziun, mabain fan savens part da process ciclics che pon tut tenor s’extender sur tschientaners.

Ma per cas che la spessezza da la populaziun crescha fitg ferm – surtut sch’ils elefants vivan en in territori isolà – pon ils elefants effectivamain far donn a lunga vista a l’ambient. En il parc naziunal Tsavo-East (Kenia) è l’effectiv da plantas quasi vegnì destruì dal tuttafatg en il decurs dals onns 1970. Sper il fraud dueva quai la finala furmar in dals motivs principals per la sminuziun dramatica dal dumber d’elefants.

Cun lur grascha derasan elefants sems da plantas sco per exempel quel da las acazias. Ina gronda part da la buatscha vegn ultra da quai duvrada da baus da grascha sco lieus da cuar, quai che serva supplementarmain a dar aria a la terra ed a proveder quella cun substanzas nutritivas. Da las foras d’aua che vegnan chavadas u schlargiadas tras elefants profitan la finala er autras spezias d’animals.

Ulteriuras particularitads dals elefants

Da tests ch’èn vegnids fatgs en il Zoo da Bronx a New York cun elefants asiatics resorta che elefants disponan d’ina schientscha da sasez. Sper giazlas, delfins ed ominids paran er elefants da pudair enconuscher sasezs en il spievel. Ultra da quai ha pudì vegnir cumprovà che elefants san dumbrar e ch’els vegnan da schliar simplas adiziuns. Probablamain als lubescha quai da controllar sch’il triep saja cumplet.

Elefants èn er abels d’enconuscher ils dents lungs e l’ossa da members da la medema spezia. Quai ha mussà in studi en il parc naziunal d’Amboseli che l’Universitad da Sussex ha realisà. Plinavant paran elefants da s’interessar nua che members da lur triep sparids u mazzads èn ids a finir. Uschia penetreschan els per exempel en vitgs, dals quals ils abitants han mazzà elefants da lur triep.

Cuntrari a quai che vegn savens pensà, na communitgeschan elefants betg en emprima lingia cun trumbettar. Trumbettadas èn plitost in indizi per agitaziun, tema, agressivitad etc. Per communitgar cun auters members da la medema spezia fan els per gronda part diever da suns d’infrasun. Questas vibraziuns che l’uman n’auda betg vegnan transmessas tras l’aria e tras la terra sur plirs tozzels kilometers. En questa moda pon els communitgar cun animals che sa chattan lunsch davent.

Sistematica ed evoluziun

Elefant da guaud

Chau d’in elefant asiatic

Ils elefants (Elephantidae) (grec vegl ἐλέφαντ- eléphant-, tschep da ἐλέφᾱς eléphās ‹Elefant›) furman ina famiglia entaifer ils Proboscidea. Questa famiglia cumpiglia tut ils animals cun tromba recents. Igl èn quai l’elefant african (Loxodonta africana) e l’elefant da guaud (Loxodonta cyclotis) ch’appartegnan omadus al gener Loxodonta sco er l’elefant asiatic (Elephas maximus) ch’appartegna al gener Elephas. Il proxim parent dals elefants entaifer ils animals dad oz furma la vatga da mar.

L’elefant african, che vegn er numnà elefant da la steppa, viva oz en quatter populaziuns ch’èn spartidas ina da l’autra: en las savannas da l’Africa da l’Ost e dal Sid, en l’Africa dal Vest, en la part settentriunala dal Namib (Africa dal Sidvest) ed en il guaud tropic centralafrican.

L’elefant da guaud viva en ils guauds tropics da l’Africa dal Vest, tranter auter en il Camerun, la Republica Democratica dal Congo e la Republica Centralafricana. Ina minoritad da scienziads ha proponì l’elefant nanin (Loxodonta pumilio) sco ulteriura spezia; quella duai viver sper l’elefant da guaud sco spezia pli pitschna en il guaud tropic (Gabun, Congo, Camerun). Retschertgas geneticas n’han però manà a nagins indizis correspundents, uschia che questa proposta n’è betg sa messa tras.

Oriundamain eran ins da l’avis che l’elefant african e l’elefant da guaud furmian duas sutspezias. Retschertgas pli novas vi dal genom dad omadus represchentants han però mussà ch’i sa tracta da duas differentas spezias. Quellas èn sa spartidas il pli tard avant 1,9 milliuns onns, probablamain però gia bundant pli baud (evtl. gia avant 2,5 fin 5,6 milliuns onns).

L’elefant asiatic (u elefant da l’India) era pli baud derasà en la part meridiunala da l’Asia per lung d’ina sdrima che tanscheva davent da la Siria fin en China. Oz è el anc da chasa en l’Asia dal Sid e dal Sidost. Il sulet ibrid tranter in’elefanta asiatica ed in elefant african ch’è enconuschent è naschì l’onn 1978 en il Zoo a Chester, ma è gia mort duas emnas suenter la naschientscha.

Dal punct da vista dals lungs process evolutivs furman ils elefants odierns ina famiglia relativamain giuvna entaifer ils Proboscidea. Ils emprims Proboscidea èn sa sviluppads en il paleocen avant ca. 60 milliuns onns en l’Africa dal Nord. Igl èn sa sviluppadas diversas famiglias sco Moeritheriidae, Deinotheriidae, Barytheriidae, Gomphotheriidae, Mammutidae e Stegodontidae. Tar tut questas famiglias ch’èn mortas or en il fratemp na sa tractavi betg dad elefants, cumbain che lur cumparsa era per part sumeglianta. Intginas da questas famiglias sco ils Stegodontidae, ils Gomphotheriidae ed ils Mammutidae han vivì fin en il temp da glatsch sper ils elefants. Ils elefants sezs èn sa sviluppads avant ca. 7 milliuns onns or da la famiglia dals Stegodontidae.

Als elefants fossils appartegnan tranter auter ils mamuts. Quels eran sa spartids avant ca. 6,7 milliuns onns dal gener che cumpiglia oz l’elefant asiatic. Emprimas cumprovas da mamuts derivan medemamain da l’Africa (il Mammuthus subplanifrons dal pliocen tempriv). La furma tempriva Mammuthus meridionalis ha cuntanschì avant ca. 3 milliuns onns l’Eurasia ed è sa derasada da là fin en l’America dal Nord. A l’entschatta dal temp da glatsch viveva il mamut da la steppa Mammuthus trogontherii. Pli tard al è suandada la spezia ch’è enconuschenta oz sco mamut per propi, il Mammuthus primigenius cun ses pail lom. Restanzas da quest ultim vegnan anc chattadas oz en la schelira permanenta da la Sibiria. Per il solit sa tracti dad ossa u da pail, ma magari fruntan ins en il glatsch er sin entirs mamuts ch’èn conservads surprendentamain bain. L’ivur da mamut vegniva duvrà da vegl ennà surtut en China ed en Russia per lavurs d’entagl. Ils umans en il pleistocen tardiv faschevan chatscha sin ils animals e tenor diversas teorias pudess l’uman er esser stà la culpa da si’extirpaziun. Autras teorias supponan che quai saja plitost d’attribuir ad ina successiun d’envierns fitg crivs e da mancanza da nutriment. En la gronda part dal territori da derasaziun en l’Eurasia e l’America dal Nord èn ils mamuts svanids avant ca 10 000 onns; ils ultims han vivì avant ca. 3700 onns sin l’insla da Wrangel (situada en il nordost da la Russia).

Parentà stretgamain cun il gener Loxodonta che cumpiglia ils elefants africans è il gener fossil Palaeoloxodon, al qual appartegneva tranter auter l’elefant da guaud european (Palaeoloxodon antiquus). Da quest ultim derivavan er ils elefants nanins ch’eran derasads en il pleistocen sin intginas inslas da la Mar Mediterrana e da l’Asia dal Sidost; ina pitschna populaziun ha survivì sin l’insla mediterrana Tilos fin ca. 1300 a.C.

Uman ed elefant

Elefants en l’istorgia da l’uman

Hannibal percurra las Alps (fresco a Roma, ca. 1510)

Gia en il terz millenni a.C. eran ils elefants morts or u vegnids extirpads en la zona d’influenza egipziana. Suenter ina guerra da conquista en il territori asiatic duaja Thutmosis III esser ì a chatscha d’elefants. Inscripziuns assiricas dal 8avel u 7avel tschientaner a.C. rapportan da la chatscha d’elefants en la Siria odierna; chats dad ossa correspundents cumprovan quai.

Entant ch’ins ha gia fatg diever en l’India d’elefants da lavur en l’antica, enconuschevan ils Grecs l’emprim be l’ivur sco rauba da commerzi. Emprims inscunters cun elefants han els gì l’onn 331 a.C. a chaschun da la Battaglia da Gaugamela tranter Alexander il Grond ed ils Persians sut Dareios III. Pli tard eran en diever en tut las armadas dals diadocs a medem temp fin a 500 elefants da guerra. In dals diadocs, Pyrrhus, als ha duvrà en ses cumbats cunter Roma. Tenor la regiun nua ch’ha gì lieu l’emprim cumbat – la Lucania (oz Basilicata) –, numnavan ils Romans ils elefants a l’entschatta ‹bovs lucanics› (boves Lucas).

Il chau d’armada cartaghinais Hannibal ha traversà l’onn 218 a.C. las Alps cun elefants da guerra. A Roma sez eran ils emprims elefants stads da vesair l’onn 275 a.C. a chaschun d’in cortegi triumfal. Dapi l’onn 169 a.C. vegnivan elefants er preschentads en il circus.

En l’istorgia europeica èn daventads famus ils suandants elefants (surtut da derivanza asiatica): Abul Abbas, in regal dal calif Harun ar-Raschid a Carl il Grond, Hanno, l’animal preferì da papa Leo X, Soliman, l’emprim elefant a Vienna, Hansken, in’elefanta dal 17avel tschientaner famusa per si’intelligenza, e Jumbo (ca. 1861–1885), il retg dals elefants. Louis IX ha manà l’onn 1255 d’ina cruschada in elefant cun sai en Frantscha; pli tard ha el regalà quel a Henry III da l’Engalterra. Louis XIV ha tegnì 13 onns in rar exemplar african a Versailles.

Domesticaziun

Cuntrari a l’elefant asiatic è la spezia africana probablamain vegnida dumestitgada be darar. Per part vegn quai explitgà cun il fatg che l’elefant african è pli agressiv e saja pli difficil da dumestitgar. L’ultim temp hai però dà emprovas da dumestitgar er elefants africans. Igl è reussì da mussar che quels sa laschan trenar per engaschaments da lavur; en tscherts lieus – per exempel en las palids da Botswana – vegnan els er duvrads per transportar turists.

Contestada è la dumonda, danunder che derivavan ils elefants da guerra da Cartago. Damai che la domesticaziun d’elefants africans è vegnida resguardada sur lung temp sco nunpussaivla, han bleras persunas dal fatg supponì ch’ils elefants da Cartago sajan stads descendents d’animals asiatics. Auters experts han mess en dumonda quest’ipotesa; els argumenteschan ch’ins na sappia oz betg bler davart la sutspezia da l’Africa dal Nord e che quella saja eventualmain stada pli lev da dumestitgar ch’ils parents al sid dal continent.

Per il reginavel Kusch, situà al sid da l’Egipta, datti medemamain indizis fitg clers ch’igl eran vegnids tegnids e dumestitgads elefants. Quai cumprovan numerusas illustraziuns e plasticas a Musawwarat es sufra.

Chatscha e fraud

Elefants en l’Africa dal Sid

La chatscha suenter ivur ed il fraud han gì per consequenza che las populaziuns d’elefants èn svanidas en bleras parts da l’Africa. En las savannas da l’Africa dal Vest èn ils elefants morts or a l’entschatta dal 20avel tschientaner, en l’Africa dal Sid han ins gist anc pudì eriger il 1931 il parc naziunal d’elefants Addo per proteger ils ultims indesch exemplars. Anc tranter il 1950 ed il 1980 han ins sajettà en las savannas da l’Africa da l’Ost radund 500 000 elefants.

Suenter ch’il commerzi cun ivur è vegnì scumandà l’onn 1989 en l’entir mund, èn ils effectivs en l’Africa da l’Ost e surtut en ils stadis meridiunals dal continent creschids cuntinuadamain. L’IUCN, ch’aveva manà l’elefant african tranter il 1996 ed il 2003 sco ‹fermamain periclità›, al classifitgescha dapi il 2004 sco ‹periclità›. Damai ch’ins aveva anc profetisà en ils onns 1980 che l’elefant saja extirpà fin il 2010, è quest svilup ordvart legraivel. Tuttina n’è il commerzi illegal cun ivur betg da sutstimar: l’onn 2009 han ins calculà ch’i vegnian fraudads mintg’onn radund 38 000 elefants per gudagnar ivur.

Litteratura

• Daryl Balfour, Sharna Balfour: Afrikanische Elefanten. Majestäten der Savanne. Heyne Verlag, Minca 1998, ISBN 3-453-13767-1.
• Iain Douglas-Hamilton, Oria Douglas-Hamilton: Unter Elefanten. DTV, Minca 1984, ISBN 3-423-01511-X.
• Vitus B. Dröscher: Rettet die Elefanten Afrikas. Goldmann Verlag, Hamburg 2000, ISBN 3-442-12322-4.
• Reinhard Künkel: Afrikas Elefanten. Verlag Frederking & Thaler, Minca 2001, ISBN 3-89405-510-3.
• Cynthia Moss: Das Jahr der Elefanten. Tagebuch einer afrikanischen Elefantenfamilie. Sierra Taschenbuch, Verlag Frederking & Thaler, Minca 2000, ISBN 3-89405-105-1.
• Cynthia Moss: Die Elefanten vom Kilimandscharo. Goldmann Verlag, Hamburg 1990, ISBN 3-442-12370-4.
• Ronald M. Nowak: Walker’s Mammals of the World. Johns Hopkins University Press, Baltimore (MD) 1999, ISBN 0-8018-5789-9.
• William Quindt: Die Strasse der Elefanten. Ein Roman aus Afrika. Verlag Piper, Minca e Turitg 1999, ISBN 3-492-22783-X.
• Barbara Voigt: Mein Patenkind heißt Jumbo. Die Elefanten-Waisen von Tsavo-East. Tecklenborg Verlag, Steinfurt 1995, ISBN 3-924044-76-7.

Colliaziuns

 Commons: Elefant african – Collecziun da maletgs, videos e datotecas d'audio

• Documentaziun da l’IUCN davart il svilup da l’effectiv e la derasaziun da l’elefant african (PDF; 256 kB)
• IUCN/SSC African Elephant Specialist Group – vasta rimnada da materialias e da links
• Pachyderm. Journal of the African Elephant, African Rhino and Asian Rhino Specialist Groups