Placidus Sigisbert Condrau (* 22 da fanadur 1819 a Mustér; † 22 da november 1922 a Mustér) è stà in politicher catolic-conservativ, professer e publicist en il chantun Grischun en Svizra ch'ha gì grond'influenza sin il moviment conservativ en il grischun.

Placi Condrau

Vita modifitgar

Ils geniturs da Placi Condrau eran Gion Fidel e Maria Cristgina Condra, naschida Bundi. Il bab era mistral da la Cadi.

Suenter aver far tras il gimnasi a Mustér, ha Placi Condrau studegià antropologia, psicologia ed istorgia da la natira a Minca e Bonn. Plinavant ha el frequentà prelecziuns en istorgia da la religiun e filosofia da l'istorgia.

Scolast modifitgar

Cur che ses bab è mort il 1843, è Conrau turnà a Cuira, nua ch'el ha instruì dal 1843 al 1850 istorgia, geografia ed aritmetica a la Scola chantunala. Dal 1850 fin al 1856 ha Condrau dà scola al gimnasi claustral a Mustér e tranter il 1852 ed il 1863 era el en pli inspector scolastic per il district dal Rain Anteriur. Il 1850 ha el convocà l'emprima conferenza da scolasts en la Cadi. Ensemen cun il politicher Caspar Decurtins ha el defais il diever en scolas dal raquint «Sigisbert en Rezia» da Pader Maurus Carnot, che raquinta l'istorgia da la fundaziun da la claustra da Mustér. En rom d'ina reorganisaziun dal sector scolastic ha la regenza a Cuira scumandà quel cudisch.

Editur modifitgar

A partir dal 1845 era Condrau colavuratur e redactur da diversas gesattes rumantschas. Il december 1856 ha el fundà la «Nova Gasetta Romonscha», da la quala el era editur e possessur. La «Gasetta» è sa mussà sco instrument impurtant per furmar l'opiniun e defender las interessas da la Surselva.[1] Davent dal 1859 era Condrau era redactur dal «Calender romontsch».

Politicher modifitgar

Dal 1866 fin al 1879 era Placi Condra deputà dal Cussegl grond e dal 1873 fin al 1877 mistral da la Cadi.

Damai che la lescha chantunala davart las claustra dal 1861 ha quasi impedì che las claustras retschaivian novizs, è la claustra da Mustér vegnì en pericul da vegnir schliada. Ensemen cun Caspar Decurtins e Theophil Sprecher von Bernegg e Condrau s'engschà per mantegnir la claustra. Per cuntanschar quai ha el scrit blers artitgels e brevs en ils quals el ha suttastritgà l'impurtanza da la claustra per cultura, religiun e scolaziun.[2]

Famiglia modifitgar

Placi Condrau è restà nubil. Ses frar è stà il miedi e politicher Augustin Condrau (1811–1887).[3]

Litteratura modifitgar

  • Gion Condrau (Hsg): Disentis/Mustér, Geschichte und Gegenwart; Disentis 1996, S. 177

Colliaziuns modifitgar

Referenzas modifitgar

  1.   Gasetta Romontscha en il Lexicon istoric retic
  2. Claustra da Mustér
  3.   Augustin Conrau en il Lexicon istoric retic